Η ΠΑΡΑΝΟΜΙΑ : Γιωτόπουλος vs Κουφοντίνας

Ο Στέλιος Λουλάκις είναι ένας άνθρωπος με στέρεο πνευματικό υπόβαθρο. Δεν ξεχνώ ότι μαζί, εκεί στα 12-13, προσπαθήσαμε να γράψουμε το πρώτο μας βιβλίο. Νομίζαμε ότι μας αρκούσε η γραφομηχανή που χρησιμοποιούσε ο σημαντικός άνθρωπος, συγγραφέας και ποιητής Μύρων Λουλάκις, ο πατέρας του.

Το θαύμα της γραφομηχανής δεν έγινε ποτέ αλλά τα χρόνια πέρασαν και εντωμεταξύ έγινε το θαύμα του internet και του facebook. Έτσι με τον παλιό φίλο και συμμαθητή Στέλιο ξαναβρεθήκαμε σε γόνιμο διάλογο. Μια μακρά εισαγωγή για να τονίσω την ευστοχία της παρατήρησης του Λουλάκι σχετικά με το κείμενο : τι άνθρωπος είναι ο Κουφοντίνας; Μέσα από τις σκόρπιες αναφορές σε συμπεριφορές και στάσεις του Κουφοντίνα, οι περισσότεροι ξέχασαν τι ακριβώς περίμεναν. Ο Λουλάκις όχι.

Μένουμε στα δύο χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν ρητά : έντιμος και αξιοπρεπής. Αρκούν; Όχι φυσικά, αν και το "τι άνθρωπος είναι ο Κουφοντίνας;" διαφέρει από το "ποιος άνθρωπος είναι ο Κουφοντίνας;". Το δεύτερο ερώτημα προϋποθέτει βάθος που τουλάχιστον εγώ δε μπορώ να προσεγγίσω. Το πρώτο ερώτημα μπορεί να απαντηθεί με χαρακτηρισμούς του τύπου  έντιμος, αξιοπρεπής, ευθύς κλπ χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτή η διαδικασία είναι εύκολη. Επαναλαμβάνω ότι μια πλήρης απάντηση παραμένει ανοιχτή. Όχι για τον Κουφοντίνα. Για όλους μας.

Το εργαλείο που έχουμε για να χαρακτηρίσουμε έναν άνθρωπο είναι η κριτική των πράξεων, με αρχική συνθήκη την εικόνα που έχουμε ήδη γι αυτόν. Έναν φίλο μας τον κρίνουμε συνεχώς αλλά ήδη έχουμε μια εικόνα γι αυτόν. Αυτή την διαδικασία ακολουθώ και για τον Κουφοντίνα, κρίνοντας πράξεις, αποφάσεις και συμπεριφορές του που αφορούν στην επαναστατική του δράση μέσα από το σχήμα της 17Ν.

Κομβικό σημείο στην επαναστατική πορεία του Κουφοντίνα είναι η έξοδός του στην παρανομία. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι από τα μέλη της 17Ν μόνο οι Γιωτόπουλος - Κουφοντίνας ήταν παράνομοι, χρησιμοποιούσαν δηλαδή στην προσωπική τους ζωή ψεύτικα ονόματα, πλαστά έγγραφα και παραπλανητικά στοιχεία στις κοινωνικές τους επαφές.

Για τον Γιωτόπουλο η παρανομία ήταν τρόπος ζωής. Μια θαυμάσια προσέγγιση της ψυχοσύνθεσής του είχε κάνει σε σπουδαίο κείμενό του ο Στέλιος Ράμφος ο οποίος τον είχε γνωρίσει στα χρόνια του Παρισιού. Ο Γιωτόπουλος λατρεύει να είναι φάντασμα.Να ελέγχει από το παρασκήνιο, να βάζει άλλους να υπογράφουν τα κείμενά του, να συντηρεί έναν ψεύτικο εαυτό για τον έξω κόσμο. Ποτέ του δεν ενδιαφέρθηκε να συγκροτήσει στέρεο εαυτό. Αυτό σίγουρα έχει ρίζες στην βαριά πατρική μορφή του Μήτσου Γιωτόπουλου, του ημιπαράνομου και απόμακρου αρχηγού των αρχειομαρξιστών που μάλλον ουδέποτε έδωσε σημασία και αξία στην ανατροφή του γιου του. Ίσως να οφείλεται και στις συνεχόμενες αποτυχίες του Αλέξανδρου Γιωτόπουλου να επιβεβαιωθεί στον πραγματικό κόσμο όπου αδυνατούσε να παρακολουθήσει με επιτυχία τις σπουδές του αλλά και να αντιμετωπίσει με πραγματική δουλειά τις βιοποριστικές του ανάγκες.

Η δικτατορία έδωσε το κατάλληλο έδαφος, το κίνητρο και το άλλοθι στον Γιωτόπουλο να γίνει το μόνο πράγμα που του ταίριαζε. Παράνομος. Ο άνθρωπος που αδυνατούσε να ζήσει την πραγματικότητα φαντασιωνόταν ότι θα ήταν αυτός που θα την άλλαζε επαναστατικά. Ο Γιωτόπουλος δεν γεννήθηκε 17Ν. Γεννήθηκε σκιά και έτσι μένει μέχρι σήμερα, στα εβδομηντατέσσερά του.

Ο παράνομος Κουφοντίνας είναι εντελώς διαφορετική περίπτωση. Όχι ότι η έξοδός του στην παρανομία ήταν συμπτωματική, λόγω του συμβάντος με το αυτοκίνητο του πατέρα του. Ο Κουφοντίνας επεδίωξε την παρανομία αλλά για εντελώς διαφορετικούς λόγους από εκείνους του Γιωτόπουλου. Ο Δημήτρης Κουφοντίνας ήταν δεμένος με την πραγματική ζωή, με την οικογένειά του, με το σχολειό, με τους φίλους, με τη δουλειά τα καλοκαίρια, με το μαζικό κίνημα, με τους συντρόφους. Αλλά γεννήθηκε μέσα στην αριστερά των ηρωικών παραδόσεων, των αγώνων και κυρίως της θυσίας. Ο Δημήτρης, από πολύ μικρός, σκεφτόταν ότι η ζωή έχει νόημα όταν αγωνίζεσαι για το δίκαιο και το καλό της κοινωνίας. Αυτό το καλό και το δίκαιο έμαθε να το αναζητά στην αριστερά.

Το πέρασμα του Κουφοντίνα από το ΠΑΣΟΚ του έδωσε αλλά και του έδειξε πολλά. Θεώρησε ότι αυτό το σχήμα είχε αρκετά εσωτερικά κενά αλλά και αντιφάσεις για να μπορέσει να ανταποκριθεί σε αυτό που έθετε σαν στρατηγικό στόχο : τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.

Δεν ήταν μόνος του σ' αυτόν τον προβληματισμό ο Δημήτρης. Πάρα πολλοί ήταν εκείνοι που έφυγαν τον καιρό εκείνο, το 76-77, από το ΠΑΣΟΚ. Και επίσης ο Κουφοντίνας δεν ήταν μόνος του στον προβληματισμό για ένοπλο αγώνα. Ήταν κι άλλοι πολλοί, εκείνη την εποχή. Μόνο που εκείνος δεν το έλεγε μόνο αλλά το εννοούσε.

Όταν ο Κουφοντίνας αποφάσισε να προσχωρήσει στο ένοπλο κίνημα, θέλησε να αφοσιωθεί αποκλειστικά γιατί αυτός είναι ο χαρακτήρας του: ότι κάνει να το κάνει σωστά. Βγήκε στην παρανομία για να αποφύγει κάθε περισπασμό. Για τον Κουφοντίνα που γνώρισα, αυτή ήταν η υπέρτατη θυσία.

Ο Κουφοντίνας έχει ένα ελάττωμα που το έχω κι εγώ κι έτσι τον καταλαβαίνω πιο εύκολα. Είναι ψυχαναγκαστικός. Ότι αρχίζει θέλει να το τελειώνει. Νομίζω ότι κατάλαβε σχετικά έγκαιρα ότι το πράγμα δεν οδηγούσε πουθενά. Η επιλογή να κάνει παιδί που μάλλον είναι θανάσιμο σφάλμα για έναν παράνομο, μου λέει ότι είχε αρχίσει να χλομιάζει το φως του αγώνα που σβήνει οτιδήποτε άλλο από τον χάρτη της ζωής του μαχητή. Ο Κουφοντίνας έχασε συνειδητά μια οικογένεια αλλά αποζήτησε μια άλλη. Ο ψυχαναγκαστικός του χαρακτήρας δεν του επέτρεψε να βάλει τέλος στην επαναστατική του δράση.

Ο Κουφοντίνας δεν ήταν δυνατόν να υποστείλει τη σημαία. Θα ήταν ο τελευταίος, αυτός που θα έκλεινε την πόρτα. Όσο υπήρχε ο άνθρωπος - σκιά, ο Γιωτόπουλος που δε μπορούσε να ζήσει χωρίς αυτό, ο Κουφοντίνας δεν θα αποχωρούσε.

Ο Δημήτρης Κουφοντίνας γεννήθηκε 17Ν. Προσωπικά θα επιθυμούσα να μην πεθάνει 17Ν.